Z okazji 74. rocznicy śmierci Ignacego Jana Paderewskiego w Muzeum Polskim w Ameryce zobaczyć można pośmiertną maskę artysty. Maska wykonana w 1941 roku przez Malvinę Hoffman, ofiarowana została MPA przez Martina Skoble i Gabrielle Howard w styczniu 2014 roku, a po konserwacji sponsorowanej przez Ludwikę Rozwadowską wróciła do Muzeum.W kwietniu 2013 roku, drogą e-mailową do archiwum Muzeum Polskiego w Ameryce wpłynęło pytanie Martina Skoble: „Czy Muzeum byłoby zainteresowane przyjęciem daru – pośmiertnej maski Paderewskiego, wykonanej przez rzeźbiarkę Malvinę Hoffman?”Reakcja archiwistów była natychmiastowa. Podjęto próby nie tylko uzyskania daru, ale poczyniono szerokie poszukiwania źródłowe. Pośmiertna maska Ignacego Jana Paderewskiego doskonale uzupełnia kolekcję tego Wielkiego Polaka, zgromadzoną w pięknie odrestaurowanej Sali Paderewskiego i bogate zbiory archiwalne dotyczące jego życia i działalności. Paderewski zmarł 29 czerwca 1941 r. w Hotelu Buckingham w Nowym Jorku. Wśród wielu artykułów z kolekcji archiwalnej MPA, omawiających życie, działalność i zasługi zmarłego, na uwagę zasługuje wzmianka nowojorskiego „Times Herald” z 1 lipca 1941 r., która donosi: „Malvina Hoffman, autorka naturalnej wielkości [czterech] popiersi Paderewskiego, wykonała maskę pośmiertną artysty” [30 czerwca].
W tym czasie M. Hoffman była już znaną i cenioną rzeźbiarką nie tylko w świecie artystycznym Nowego Jorku. Muzeum Historii Naturalnej w Chicago zaangażowało ją do wykonania ponad stu eksponatów w brązie jako stałej wystawy: „Przegląd ras ludzkich”. Eksponaty te pokazano na Wystawie Światowej w Chicago w 1933 r.
Hoffman znała Paderewskiego osobiście. Wykonała cztery jego popiersia stanowiące tematycznie pewną całość: „Paderewski – Mąż Stanu”, „Paderewski – Artysta”, „Paderewski – Człowiek” (wszystkie w 1922 r., wszystkie w brązie) oraz „Paderewski – Przyjaciel” (1923 r., gips). Dodatkowo odtworzyła w brązie dłoń artysty, której kopia jest stałym eksponatem w Sali Paderewskiego MPA.
Jak się okazuje, wykonana w gipsie maska pośmiertna oferowana MPA przez M. Skoble, posłużyła rzeźbiarce do wykonania ostatniego, piątego popiersia: „Paderewski – Ostatni etap” (1941 r., brąz). Popiersie nie przetrwało do naszych czasów. 30 grudnia 1942 r. niemiecki u-boat zatopił na Morzu Karaibskim okręt MV Paderewski, należący do Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe SA, gdzie znajdowało się popiersie.
Z informacji wynika, że w 1956 r. właścicielem maski był artysta rzeźbiarz – Joel Murrary Altshuler. Otrzymał ją od swojej przyjaciółki Malviny Hoffman. W 1992 r., po jego śmierci maska przeszła w ręce jego bliźniaczej siostry, Elli, która umarła w 2012 r. M. Skoble utrzymywał bliskie stosunki z rodzeństwem Altshuler, byli kuzynami jego ojca. To od Elli, M. Skoble otrzymał oryginalną, pośmiertną maskę Paderewskiego.
Maska dostarczona przez specjalnego kuriera, dotarła do MPA 23 stycznia 2014 r. Po kilkudniowej kwarantannie (dar musiał przystosować się do nowych warunków: temperatura, wilgotność, itp.), 6 lutego 2014 r. nastąpiło oficjalne rozpakowanie przesyłki. Okazało się, że maska jest w dość dobrym stanie mimo kilku plam i pęknięć. MPA skontaktowało się z Inez Listas z Listas Liparini Restoration Studio, która dokonała ewaluacji eksponatu i wyceniła koszta jego odnowienia. W odpowiedzi na artykuł MPA z prośbą o datki na cele odnowienia maski, zareagowała natychmiast pani Ludwika Rozwadowska, w całości pokrywąc koszty konserwacji. Odnowiona maska od poniedziałku znajduje się na stałej wystawie w Sali Paderewskiego Muzeum Polskiego w Ameryce.
Przypomnijmy adres: 984 N. Milwaukee Avenue, Chicago. Dodatkowe informacje dostępne są w Internecie na: www.PolishMuseumOfAmerica.org
